یاری تۆپێن لە چلەی هاوین دا


کات سێی دوای نیوەڕۆیە لە مانگی حەوتی وەرزی هاوینی ساڵ دا
کە پلەی گەرمی بەرزترین ئاستی تۆمارکردوە لەو چەند ڕۆژەدا
 بۆ کارێک بە شەقامێکی لا چەپ دا تێدەپەڕیم کە گەڕەکەکەی دەگەیاندە سەر شەقامە سەرەکیەکە
 پیاوێکی باڵا مامناوەندی نیمچە داڕماوی تەمەند نزیک ٣٥ ساڵان کە  سەختی ژیان ڕووخساری کەمێک شێواندبوو
بە جلوبەرگێکی خاکی و جانتایەک لە ژێر باڵیەوە ڕێگەی دەکرد

هەرچۆنێک بێت لە لایەکی چادەکەوە وەستام تاکو هات و سەرکەوت لەگەڵم
دوای سڵاوکردن و بەخێرهاتنی کەوتە قسە  سەرەتای قسەی بەوە دەسپێکرد کە بە نیازە بچێن یاری تۆپێن بکات
منش لێم پرسی بەم گەرمە؟ ڕاستیەکەی ئەو چەند هەفتەیە زۆر گەرم بوو تایبەت دوای نیوەڕۆیان
گەرمیە ناسروشتی بوو
کەچی ئەم برادەرە بە جانتایەک لە ژێر باخەڵیەوە و بە ڕۆیشتن بە پێی بە نیاز بوو بەم گەرمە و لەم دوا نیوەڕۆیە
لەم سەری شارەوە بچێتە ئەو سەری شار

جا باسی ئەوەشی کرد کە داماوە کارگوزارە و کاتژمێر دوازە هاتووەتەوە لە ئیش
من  تا نیوەی ڕێگەکە گەیاندم کە دابەزی ووتی لێرەوە بۆی شۆڕدەبمەوە تاکو دەگەم
تێبینیم نەکردبوو لەسەرەتا ،لە کاتی ڕۆیشتن بینیم کە ناعلەیەکی پرتەقاڵی لەپێیە و بە نیازیشە ئەو هەموو ڕێگەیە ببڕێ
بۆ تۆپێن هەر نەبێ ئەوەی باش بوو ووتی هەندێ ئاوی ساردم پێیە لە جانتاکەم
نازانم ئیتر ئەو برادەرە زۆر داماو بوو یان من خەیاڵم کرد ئەو دوا نیوەڕۆیە


derwaze web blog
michael hayes - new road, Ute reservation


...........................

٢٢/٧/٢٠١٦
سۆران عبدالرحمن

گەیاندن و گفتوگۆی کاریگەر

Derwaze tech web blog


لێرەدا هەندێک لە سەر خولی گەیاندنی دروست و کاریگەر دەدوێم و هەندێک
لەو بابەت و خاڵە گرنگانەی کە لەم کۆرسەوە پێیان ئاشنا بوون وە تێگەیشتنی و بۆچوونی خۆم لە خوارەوە دەخەمە ڕوو
 ، سەرەتا بەوە دەست پێدەکەم ، پۆلینکارییەکی کەسایەتییەکانی مرۆڤمان هەیە
 مرۆڤ دابەش دەکرێت بەسەر سێ گروپ لە کەسایەتی دا لە ژیانی دا لە گفتوگۆ دا


خۆسەپێن , سوڕ

ئەم جۆرە کەسە بڕاوی تەواوی بەخۆی هەیە ،و ژیانی ئاساییە ، لەو شوێنەی پێویست بێ قسەدەکا و داکۆکی لە مافی خۆی دەکا
بڕوای بە خۆی هەیە و خاوەنی قسەی خۆیەتی و ناچێتە ژێر کاریگەرییەوە

شەڕانی , شەڕخواز
ئەم جۆرە کەسە قسەی وشکە لەگەڵ بەرامبەر ، توند و بێ بەزەییە ، ڕەچاوی دۆخی بەرامبەرەکەی ناوێ ، خۆوییستە و تەنیا خۆی مەبەستە ، هەڵ بە بەرامبەرەکەی نادات بۆ باشتر بوون و سەرکەوتن ، ڕەفتاری خۆش نیە
حەز دەکا بەرامبەر بشکێنێتەوە و خۆی گەورەتر دەبینێت

سست , سلبی
کەسێکە چاوەڕێی بۆچوونی خەڵکی تریەتی ، هەرچیەک بێت دەڵێ با بە دڵی تۆ بێت ، خاوەنی بڕیاری خۆی نیە ، باوەڕی بە توانا و قسەی خۆی نیە، بۆ هەموو کارێک رەزامەندی دەردەبڕێ ، خۆی بچوک تر دەبینێت
کە پرسیاری لێ کرا هەڵبژاردەی تۆ و بۆچونی تۆ چیە دەڵی چۆنتان بوێ بە دڵی خۆتان

Derwaze tech web blog

Derwaze tech web blog




خاڵێکی تر : چۆن بتوانی بڵێی نا
هێزی ووتنی نا

لە ژیانی ئینسان دا زۆر ڕووبەڕی داواکاری و ویستی بەرامبەر دەبینەوە ، هەر سایکۆلۆژیای ئینسان وایە کە خۆویستە 
و حەزی بە هەموو شتیکە لە پێناوی داخوازی و خەون و ئارەزوو و پێویستیەکانی
زۆر لای ئاساییە کە داوا لە خەلکی تر لە بەرامبەرەکەی بکات کە بۆی جێبەجێ بکات ، بێ گوێدانە ئەوەی ئەو کەسە ڕەنگە کاتی نەبێت ، ڕەنگە کارێکی گرنگی هەبێت کە پێویستە ئەنجامی بدا یاخود ڕەنگە ماندوە و پێویستی بە پشووە ڕەنگە نەخۆشە
لە بەرامبەر ئەم داواکارییەی کەسی خۆویست و داواکەی دا
کەسی داوا لێ کراو زۆر جار ناچارە بڵیت باشە و بەسەرچاو یارمەتیت دەدەم ، لەگەڵ دێم ، وات بۆ دەکەم ، هەرشتێک
کە ئەمەش سەرەتا ڕۆتینێکی ژیانە ،پاشانلە گرنگی کات و ژیانی تۆ دەکوژێت هەندێک لە جارەکان
ڕاستە گیانی هاوکاری و یارمەتی بەرامبەر و  دۆست و کەسانی تر لە بنچینەکانی مرۆڤدۆستی دایە
بەڵام بەو مانایە نا بەردەوام بێت و کاریگەری نەرێنی بەسەر ژیانتەوە هەبێت

بۆیە پێویستە بتوانین بڵێین نا ، لە بەرامبەر داواکاری ودەستی ئاماژەی زۆر دووبارە و ناڕەوا لە کاتی نەتوانین و نەگونجان و نەبوونی کات ، ئەویە گرنگە مرۆڤ بتوانێت هێزێک ە ناخئ دا بدۆزێتەوە و بڵی نا


Derwaze tech web blog






من پرد نیم
ئەوەت لە یاد بێت لە ژیانتدا تۆ کۆمەڵێک ماف و تایبەتمەندیت هەیە وەکو هەر کەسێکی تر
لەپێناوی مانەوە لەم ژیانەدا پێویستمان بە هاوکاری و هەماهەنگی یەکتر هەیە تا ئەو شوێنەی کە پێویستە
وە هەر کەس ویست و خواستی خۆی هەیە لە ژیانی دا
هاوشێوەی بەکارهێنانی هێزی وتی نا ، پێویستە هەر کەس ئەوەی لە یاد بێت کە ئەو پرد نیە
نابێ خەڵکی تر بۆ ئامانجەکانی خۆیان و گەیشتن بەوەی دەیانەوێ تۆ بکەن بە پرد و ئامرازێک بۆ پەڕینەوە
و جێبەجێکردنی کارەکانیان




گوێگرتنی کاریگەر و چالاک
لە کاتی ئاخاوتنی کەسیک دا بەارمبەرەکەی پێویستە زۆر بە وریاییەوە گوێبگرێت و گوێگرێکی باش بێت
بەو جۆرەش دەتوانێ تێبگات و وەڵامی هەبێت

پێویست دەکات گوێبگرین بۆ ئەوەی تێبگەین ، نەک  گوێگرتن بۆ ئەوەی وەڵام بدەینەوە

لە کاتی گوێگرتن دا ڕەچاوی ئەمانە دەبێت بکرێ
وردبە و ئاگاداربە -
تەماشای ئەو کەسە بکە کە قسە دەکات -
قسە مەکە و ، جولە و ژاوەژاو دروست مەکە -
پرسیار بکە -
دوای ئاراستەکان بکەوە -
بەرجەستەی قسەکان بکە و لە خەیاڵت دا دروستیان بکە -

کە کەسێک قسە دەکات لە کۆڕێک یان ناو کۆمەڵێک یاخود لە بەرامبەری تۆدا
 و پێویستە وردبیتەوە لێی لە کاتی قسەکردن دا بە چاو و  جولەی جەستە - سەر- ئاماژەی بۆ بکەی کە تێدەگەی و گوێگریت
و لە بابەتی قسەکردنەکەی تێدەگەی ، تەنیا بۆ ئەوە گوێ مەگرە کە وەڵامی بدەیتەوە بیر لە وەڵامدانەوە مەکە بۆ قسەکانی چونکە لێی تێناگەیت و لەیادی دەکەیت قسەکانی باشترە تەنها هۆشت لای قسەکانی بێت و  لێی تێبگەیت

Derwaze tech web blog



ئەو کەسەی کە ئەوانی تر دەناسێ ئەوە فێردەبێ ، ئەو کەسەی خۆی دەناسێ ئەو ژیرە
لاو تسیی_




ئاراستەکانی گفتوگۆ

گفتوگۆ لەگەڵ نزمتر
واتە قسەکردن و گفتوگۆ لەگەڵ کەسێک لە پلەدا لە خوار تۆوەیە بۆ نمونە تۆ سەرکارێکی لە کارەکەت دا چۆن قسە دەکەی لەگەڵ  ئەو کارمەندانەی تۆ سەرپەرشتیان دەکەی ، شێوازی قسەکردن لەم جۆرە ئاراستەیەدا
کەمێک جدیەت و توندی تێدایە تۆ لێپرسراوی ئەوانی ڕێنوێیان دەکەین بۆ ئەنجامدانی کارەکان و هەڵسەنگاندنیان و پێدانی تێبینی و ئامۆژگاری

 گفتوگۆی بەرز ئاراستە
قسەکردن لەگەڵ بەرزتر لە خۆت ، بۆ نمونە لە شوێنی کار دا چۆن قسە لەگەڵ بەڕیوبەرەکەت، سەرپەرشتیارەکەت دەکەیت
بەشێوەیەک کە دروست بێ ، بە رەفتاریکی جوان و پڕ لە ڕێزەوە و بۆ داواکردنی مۆڵەت ، ریگەپێدان ، هەڵسەنگاندنی کارەکانت ، داواکردنی پێدانی زانیاری و ڕینوێی بە تۆ

گفتوگۆی هاوسەنگ - ئاسۆیی
گفتوگۆکردن لەگەڵ هاوپیشەدا ، هاوتەمەن  ، بۆ نمونە لە کاردا کۆمەڵێک کەس هەمان پلە و ناونیشانی کارتان هەیە
جۆری گفتوگۆ بەشیوەیەکی برادەرانە و سادەیە و دوور لە کاری فەرمی ، بە مەبەستی کارکردن بە یەکەوە و پلان دانان و قسەکردن بۆ باشترکردنی کارەکان




شێوازەکانی پەیوەندی

پەیوەندی زاری
  پەیوەندی کردن و لێک تێگەیشتن لە ریگەی ئاخاوتنەوە ، دەربینی وشەوە ، خوێندنەوەی پیتەکان و هێماکان

پەیوەندی نا-زاری
تێگەیشتن لە ڕێگەی زمانی جەستەوە  ، دەڕبڕینی ڕووخسار و هەستەکان ، پۆشیینی جلوبەرگ

Derwaze tech web blog



کەناڵەکانی پەیوەندی
بۆ پەیوەندی و تێگەیشتن کۆمەڵێک کەناڵ هەیە ، کە بە پێی پێویستی و گونجاوی دەگەڕیتەوە کە کامیان هەڵدەبژێردرێ و بەکاردەهێندرێت ، وە لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر ئەمە جیاوازە

بینراو
زمانی جەستە ، هێماکان ، وێنە ، هەر شتێک کە ببینرێت

بیستراو
قسەکردن ، موسیک ، دەنگ ، هەر شتێک کە ببیسترێ

دەستلێدان
کردارەکان ، جولە ، تام ، بۆن ،شتیک کە هەستی پێ بکرێت

ئەو کەناڵانەی کەسێک بەکاری دەهێێنێت لە کەسێک بۆ کەسێکی تر دەگۆڕیت
بۆ نمونە هەندێ کەس حەزیان لێیە لە ڕێگەی بیستنەوە فێرببن و بخوێنن و شت ئەزبەر بکەن
کەسانێکی تر هەن حەزیان لێیە لە جیاتی ئەوەی شتێکت بۆ باس بکەن نیشانتی بدەن یاخود بۆتی بنوسنەوە

بۆ ئەوەی پەیوەندیەکی دروست دەستبخەین باشترە کەناڵی پەیوەندی بەرامبەر بزانین و هەوڵ بدەین لەو ڕێگەیەوە پەیوەستی بدەین و پێی بگەین

Derwaze tech web blog



ئەگەر باوەڕت بە خۆت نەبێت ، ئەوە کەس باوەڕی پێت نابێ

If you don't believe in yourself, nobody else will


زمانی جەستە

بەشێکی گرنگی دروستکردنی پەیوەندی دروست و گەیاندنی قسە و زانیاری و گفوگۆی بەهێز
بەکارهێنانی زمانی جەستەیە ، بۆ نمونە بەکارهێنانی ڕاوەشاندنی دەست لە کاتی  توڕە بوون و
سەر لە قاندن بە مانای ڕازی بوون و هەموو شێوازەکانی تر

بەڵام دەبێت بە شێوەیەکی دروست و لە کاتی گونجاو دا ئەنجام بدرێت
وە بە وریایەوە بەکاربهێندرێت ڕەنگە هەندی هێما و جولەی جەستە لە کلتورێک بۆ کلتوریکی تر جیاوازە ماناکەی
و هەر نەتەو وڵاتیک بەجۆری خۆی لێیکی بداتەوە و بەکاری بهینێت


Derwaze tech web blog



------------------------------------------------------------------------

فەرهەنگۆک
communication پەیوەندی - گەیاندن - گفتوگۆ
The power of say no - هێزی ووتنی نا
active listening - گوێگرتنی کاریگەر
assertive - خۆسەپێن ، سوڕ
aggressive - شەڕانی ، شەڕخواز
passive - سست ، سلبی
 Downward Communication - گفتوگۆ لەگەڵ نزمتر
Upward Communication  - گفتوگۆی بەرز ئاراستە
Lateral or Horizontal Communication گفتوگۆی هاوسەنگ - ئاسۆیی
forms of communication - هۆکار-شێوازەکانی پەیوەندی
verbal communication - پەیوەندی زاری
nonverbal communication - پەیوەندی نازاری
communication channels - کەناڵەکانی پەیوەندی
visual - بینراو
auditory - بیستراو
kinesthetic - بەرجەستە، دەست لێدان
body language - زمانی جەستە
NLP - ئێن ئێڵ پی
communication effectively - گفتوگۆکردن - گەیاندنی کاریگەرانە



بۆ ئەوەی فێربیت پێویستە فێر بکەی ، ئەوەی لاتە بیگوازەوە بۆ کەسێکی تر تاوەکو زیاتر فێربیت


..........................

ئێوارەی ڕۆژی هەینی
٢٢/٧/٢٠١٦
سۆران عبدالرحمن

بەژداری کردن لە خولێکی گەشەپێدانی مرۆیی

دوو رۆژ لەمەوبەر بەژداربووم لە خولێکی گەشە پێدانی مرۆیی لە ژێر ناوی گەیاندنی کاریگەر
ماوەی خولەکە دوو ڕۆژ بوو لە ١٨ و ١٩ ی مانگی ٧ ی ٢٠١٦ دا
 ڕۆژانە بۆ ماوەی هەشت کاتژمێر لە ئەکادیمیای کۆڕەک بۆ گەشەپێدانی بەڕێوەبردن و سەرکردایەتی

بەرلەوەی باسی هەرچیەک بکەم بەڕاستی خولێکی بەسود بوو، توانی ئامانجەکەی خۆی بگەیەنێت
خولی گەیاندنی کاریگەر ، بەشێک بوو لە خولی پێگەیاندنی خود و گەشەی مرۆیی و ئێن ئێڵ پی
زیاتری باسەکە لەسەر چۆنیەتی گفتوگۆکردن و ئاخاوتنی دروست و گونجاو بوو
چۆنیەتی قسەکردن بەشێوەیەک کە کاریگەری هەبێت و امانجەکەی بگەیەنێت ، چۆن قسەکان پاراو و دروست بن

لە ماوەی ئەو دوو ڕۆژەدا ئەو دکتۆرەی کە خولەکەی بەڕێوە دەبرد و وانەکەی دەوتەوە
چەندەها نمونەی هێناوە بۆ دەوڵەمەندکردنی خولەکە و بەرجەستەکردنی بابەتەکە
لەپاڵ ئەمەشدا بەشێک لە باسەکە بە کردەیی ئەنجام دەدرا
بە بەژدار پێ کردنی بەژداربوانی خولەکە کە پازدە کەس بووین دابەشی چوار گروپ ببوین

کۆمەڵیک بابەتی گرنگ لەو دوو ڕۆژەدا هاتە بەرباس کە گرنگی و تایبەتی خۆی هەیە بۆهەر تاکێک
بەژداربووی خولێکی لەم جۆرە پێوستە بەلای کەمەوە کەمێک جیاوازتر بێت لەگەڵ کەسێکی تر ، کرۆکی ئەم کۆرسە ئەوەیە وا بکات کە ئینسان بتوانێ باشتر مامەڵە و ڕەفتار بکات بەهێزتر قسەبکات و پەیام بگەیەنێت

چۆن هەڵسوکەوت بکات و شێوازی ژیانی کۆنترۆڵ بکات


هەر لە پای بەژداری کردن لەم خولەدا لە بابەتێکی تر دا پوختەیەک لەسەر خولەکەم نوسیوە
دەتوانی لێرەوە بیخوێنیتەوە  - کرتە بکە بۆ خوێندنەوەی خولی گەیاندنی کاریگەر


وێنەی هاوپێچ : بڕوانامەی بەژداری سەرکەوتووانەی خولەکەیە

derwaze web blog



.............................

٢٠/٧/٢٠١٦
سۆران عبدالرحمن

ئێمە چۆن كودەتامان كرد؟


ئەگەر بەخت یاوەرمان بووایە ئەمڕۆ ئێمە دەبوو هەموو شتێك بین. هەڵبتە ناكرێ بڵێین هەمووی خەتای بەخت و شانسە، ئێمە خۆشمان لەم مەسەلەیەدا كەمتەرخەمین!

هەموو ئیش و كارەكان زۆر بەئاسانی كران. حەیف ئێمە نەمانتوانی جاڕی ئەم سەركەوتنە بە هەمووان بگەیەنین. هەربۆیە "ئیشەكە" تێكچوو و هیچی وای نەمابووەوە سەرمان بەدارەوە بێت!

دیسان هەزاران جار شكور جامی عومرمان پڕ نەبوبو و بەسەلامەتی لەم كارەساتە قوتارمان بوو. شتێكی باشیش بەنسیبمان بوو: تێگەیشتین ئەگەر نەتەوەیەك بۆ قبوڵكردنی شۆڕش ئامادە نەبێت و لەناخی دڵییەوە ڕازی نەبێت بە گۆڕینی ڕژێم، هەموو شتێك بێكەڵك دەبێت و هەرچەندێكیش بەباشی بڕواتە پێشەوە ئەگەر بەر تاسەیەكی سوك بكەوێت، هەموو شتێك بەخێراییەوە ڕەوتی پێچەوانە دەگرێتەبەر! ئەگەر باوەڕ بەمە ناكەن گوێ لە حیكایەتمان بگرن بۆ ئەوەى ئیمان بهێنن:

ئێمە چەند كەسێكی هاوڕێ و گیانیبەگیانیی و یەكگرتوو بووین خۆشی هەموو وجودمانی داگیركردبوو. وێڕای ئەوەى هەموومان خاوەن پێگە و ماڵ و حاڵ و ژیانێكی خۆشگوزەران بووین، بڕیارماندا شۆڕش بەرپا بكەین و دەسەڵات بەدەستەوە بگرین و خۆمان لەساحەكەشدا هەر خۆمان هەموو شتێك بین! ئامادەكارییمان بۆ هەموو لایەنەكانی ئیشەكە كرد. نەخشەى تەواوی شۆڕشمان كێشا، ڕێگاچارەى هەموو كێشەكانمان خستە سەركاغەز، ئیش و بەرپرسیارێتیی هەر یەكێك لە ڕەفیقەكانمان دیاریكرد، ئاگامان لە بچووكترین كێشەش هەبوو. بەیەقینێكی زۆرەوە دەتوانم بڵێم لەسەرتاسەری مێژوودا و لەنێوان هەموو ئەو نەتەوانەى شۆڕشیان بەرپاكردووە، شۆڕشی هیچ یەكێك لەو نەتەوانە وەك شۆڕشەكەى ئێمە حساب و كتابی بۆ نەكرابوو و لەهەڵە بەدوور نەگیرابوو.

ئێمە تەنها هەڵەیەكی چكۆلەمان كردبوو، ئەویش ڕۆژی بەرپاكردنی شۆڕشەكە بوو! ئەگەر سەیری ڕۆژژمێرمان بكردایە یان گوێمان لە ڕاپۆرتی كەشناسیی ڕادیۆ بگرتالیە، ڕۆژی یەكەمی زستانمان بۆ بەرپاكردنی شۆڕش هەڵنەدەبژارد كە بەردەوام لەو ڕۆژەدا گومانی بارینی بەفر و باران دەكرێت و ئەم كارەساتەش هاتە پێشەوە. بەئەندازەیەك مێشكی هاوڕێیان ئاڵۆز ببوو كە تەنانەت تەلەفونێكیش چییە بۆ بەڕێوەبەریی كەشناسیی نەكرا بۆ ئەوەى لە هەلومەرجی ئاووهەوا ئاگادار بین. نازانم ئاگادارن یان نا، لە شارەكەماندا لەگەڵ بارینی چەند دەقەیەك بەفر و باراندا، هەموو كارەكان دەوەستن، پەڕینەوە و هاتوچۆ دەبڕدرێت، ئاو و كارەبا دەپچڕێت، قیتار و سەیارە لەئیش دەكەون، بەرنامەى ڕادیۆ و تەلەفونەكان تێك و پێك دەچن.

بەدبەختانە شۆڕشەكەمان هاوكات بوو لەگەڵ ئەم ڕۆژە شومەدا! ئەگەر ئێمە ئەزموونمان لە هەڵگیرساندنی شۆڕشدا هەبووایە و چەند جارێك پرۆڤەمان بكردایە و لەبری ڕۆژی یەكەمی مانگی زستان، حەفتەى ناوەڕاستی هاوینمان هەڵبژاردایە، لە ڕۆژەكانی هاویندا شارەكەمان زۆر كپ و بێدەنگە، زۆرینەى خەڵك دەچنە باخ و كەنارەكانی دەوروبەرەوە، تەنها چەند كارمەندێك و ژمارەیەك كاسپكاری بچووك و ئەوانەى ڕۆژانە خەرجی ژیانیان دەردەهێنن، لە ناو شارەكاندا دەمێننەوە، چونكە ئەم ژمارەیە هیچ ئیشێكیان بەسەر كاروباری خەڵكانی دیكەوە نییە و لەلایەكەوە داگیركردنی دامەزراوە و فەرمانگەكان ئاسانترە، لەبارودۆخێكی بەم ئاوایەدا هەموو كەسێك ئەگەر بۆ كاتبەسەربردنیش بێت دەتوانێت شۆڕش بكات! تێبینیی ئەوە دەكەن ئێمە حساب و كتابی هەموو شتێكمان كردبوو تەنها حسابمان بۆ باران نەكردبوو. هێشتاش هەركاتێك دێتەوە بیرم، ئاهوناڵەم لێبەرز دەبێتەوە. بەخۆم دەڵێم: "ئێمە چەندە ئەحمەق بووین هەلومەرجێكی ئاوەها باشمان لەدەستدا"!

منی ملازم (ئەبوحیجاب) لەبەرئەوەى دەنگم باش بوو، لەژێر چاودێریی عەقید ئیبن واڵی بەرپرسی دەستبەسەرداگرتنی ڕادیۆدا بووم. نەڤید حسێن ئەدڵ و ژەنەڕاڵ ئەڵمات زەكی بەڕێككەوتنی سێ كەس لە سەربازان فەرمانیان پێكرابوو چێشتخانەى حوسنی لەززەت داگیربكەن، ڕائید مۆردبان بەڕێككەوتن لەگەڵ چوار كەس لە هاوڕێكانی دەبوو فەرمانگەى پۆستە داگیربكەن.

دەستبەسەرداگرتنی قەسابخانەكەش بە ئەكیپ ژەنەڕاڵ خەیام سپێردرابوو. بەكورتیی ئێمە پێش ئێمە شوێنە باشەكان و مەكانە پڕ دەرامەتەكانمان لەنێوان خۆماندا دابەشكردبوو. حەمدەڵڵا كور كە پێشتر زابتی ڕوكن چوار بوو و دوو ساڵ پێشتر خانەنشین كرابوو، بوو بە بەرپرسی داگیركردنی زیندان، بۆ ئەوەى ئەگەر شۆڕشەكەمان هەرەسی هێنا و حەبس كراین، لەپێشەوە شوێنی باشمان لە زینداندا بۆ ئامادە بكات. بەدواى چەند كەس و هاوڕێی نزیكدا دەگەڕاین بۆ ئەوەى ڕایانسپێرین دائیرەكانی دیكەش داگیربكەن.

ڕائید شەهاب ئەلجەناب گوتی:
بۆ ئەو فەرمانگانە داگیربكەین كە بەكەڵكی هیچ شتێك نایەن؟ فەرمانگەى دارایی و شارەوانیی هیچ سودێكیان نییە! دوو مانگ، سێ مانگ، مووچەى كارمەندەكانیان دوادەكەوێت، ئەوسا ئێمە هەموو كاتەكەمان بەفیڕۆ بدەین و خۆمان هیلاك بكەین بۆ داگیركردنیان، ئەرێ لەپای چیدا؟ بۆ خۆشەویستیی كێ؟ فەرمانگەى ئامار هەر باسی مەكە... ناوی ئەمانە هەڵەن.

هەمووان كۆكبوون تەنها ژەنەڕاڵ ئەڵمات گوتی:
ئەى باشە ئەگەر واز لەم فەرمانگەیە دەهێنن، شۆڕش بۆچی و لەپای چی دەكەن؟

بەڵام هیچ كەس گرنگی بە قسەكەى نەدا و پێشنیاری ڕائید شەهاب ئەلجەناب بەزۆرینەى دەنگ قبوڵكرا.

پێش هەر شتێك پێویست بوو سەیری بۆچوونی بەرپرسانی ئەمریكا بكەین دەربارەى شۆڕش. ئەمەمان دەزانی ئەگەر ئەمریكییەكان لەسەر ئەم مەسەلەیە كۆك نەبن هەموو زەحمەتییەكەمان دەبێتە تۆزی بەربا. هەربۆیە ئەنجوومەنێكمان پێكهێنا كە بڕۆنە لای سەفیری ئەمریكا و لارینەبوونی ئەوان بهێنن!

ناوی منیش بەشێك بوو لەو چوار نەفەرەى بۆ ئەم كارە هەڵبژێردران. لەبەر ئەوەى ئینگلیزیم دەزانی، هاوڕێیان منیان وەك قسەكەر دیاریكرد و بڕیاردرا من بەنوێنەرایەتیی ئەنجوومەن لەگەڵ سەفیردا قسە بكەم.

كاتێك چووینە نێو سەفارەتی ئەمریكاوە، بینیمان پێنج شەش كەسێكی دیكەش بیریان لەوەكردۆتەوە شۆڕش بكەن. بەڕێز سەفیر بە ڕوویەكی خۆشەوە پێشوازیی لێكردین. من دەستمكرد بەقسەكردن دوای پێشەكییەك، كاتێك ویستم ئەسڵی مەسەلەكە بڵێم، تێگەیشتم وشەى شۆڕشم بە ئینگلیزیی لەبیر چووە.

"ئەى هاوار، چی بكەین!" سەفیر بەدەمێكی كراوەوە چاوەڕوان بوو ببینێت مەبەستمان لەم سەردانە چییە و من تێماو و سەرگەردان لەنێو مێشكمدا بەدوای وشەى شۆڕشدا دەگەڕام! هەرچەند زەختم لەخۆم كرد، وشەى شۆڕشم بیرنەكەوتەوە، لە هاوڕێكانمم پرسی، هیچ یەكێكیان ئەلفوبێی ئەجنەبیان نەدەزانیی چ بگات بەوەى وشەى شۆڕش بزانن. دەستم لەنێو بۆشاییدا خولاندەوە و بە تیلەى چاو و ئەبرۆ دەمویست لە بەڕێز سەفیر بگەیەنم ئەمشەو دەمانەوێت شۆڕش بەرپا بكەین. بەڕێز سەفیر لەیەكەم بابەت بەهەڵە تێگەیشت و بەگومانی ئەوەى سوكایەتیی پێدەكەین زۆر تووڕە بوو، بەڵام بەهەزاران خۆخواردنەوە و خۆخولاندنەوە تێمانگەیاند مەبەستێكی خراپمان نییە و دواجاریش ئەسڵی مەسەلەكەمان تێگەیاند و داوای بۆچوونی ئەومانكرد!

سەفیر گوتی:
ئەگەر سەركەوتوو بوون پشتیوانتان دەبین و پشتتان دەگرین، ئەگەر شكستان هێنا ئێمە ناچارین پشتیوانیی لە حكومەتی ئێستا بكەین.

دوای ئەوەى قەول و قەرارمان تەواو بوو هاتینە دەرەوەى سەفارەت و ڕاستەوخۆ دەستمان بە كارەكەمان كرد. دەستەكەمان بێ ئەوەى ڕووبەڕووی هیچ بەرەنگارییەك ببێتەوە، دەستی بەسەر ستۆدیۆی ڕادیۆدا گرت. بڕیاری ئەوەمان دابوو دوای داگیركردنی ڕادیۆ كارەكان ئامادە بكەین بۆ ئەوەى هاوڕێكانی دیكەشمان وەزیفەكانیان بەجێبگەیەنن و هەواڵی دەستپێكردنی شۆڕش لەڕادیۆ بڵاوبووەوە. دە دەقە تێپەڕی هیچ هەواڵێكی هاوڕێیانمان نەبیست، نیو سەعات، سەعاتێك، دوو سەعاتیش تێپەڕی هەر هیچ خەبەرێك نەبوو.

نیگەران بووین، بە بەڕێز عەقید ئیبن واڵم گوت:
دواجار هاوڕێكانمانیان گرت و دواجار دێنە گیانی ئێمەش

بەڕێز عەقید كە وەك داربی دەلەرزی، وەڵامی دایەوە:
ئەگەر هێزەكانی دەوڵەت بێن و لێمان بپرسن لێرە چی دەكەین، چییان پێ بڵێین؟

ڕاست دەڵێیت قوربان، ئێمە هیچ بیرێكمان لەم كێشەیە نەكردبووەوە.
بەڕێز عەقید گوتی:
ڕێگاچارەیەكم بەمێشكدا هات.

چی قوربان؟
ئەگەر كەسێك هات دەستدەكەین بە مارش و سرود خوێندن.

قوربان من هیچ جۆرە مۆسیقایەك نازانم.
عەقید گوتی:
خۆ منیش نایزانم. ئەگەر كەسێك هات دەبێت واخۆمان دەربخەین كە خەریكی ژەنینی مۆسیقاین.

لەناو ژوورەكاندا گەڕاین. شەیپورێك و كەمانچەیەك و جاز و چەند ئامێرێكی مۆسیقامان پەیاكرد كە ناوەكانیمان نەدەزانی. یەكێك لە سەربازەكان بەباشی شەیپوری لێدەدا و فێری ئەوانیدیكەشی دەكرد.

بە عەقیدم گوت:
قوربان تەشریف بێنن سەیركەن هاوڕێیان خەریكن چی دەكەن؟ بۆچی هیچ خەبەرێكیان نییە؟

عەقید وەك ئەوەى چاوەڕوانیی ئەم پێشنیارە بووبێت، وەك هەورەبروسكە ڕۆیشتە دەرەوەى ستۆدیۆوە، ئیتر هیچ خەبەرێكی نەما، ڕۆیشت و نەگەڕایەوە. دوو سەعاتی دیكەش تێپەڕی، كاتێك بینیم هیچ خەبەرێك لە سەروسەكوتی عەقید نەبوو، یەكێك لە سەربازەكانم نارد بچێت هەواڵ بهێنێت. ئەویش ڕۆیشت و نەگەڕایەوە. وردە وردە ترس و تۆقین دایدەگرتم.

بەخۆمم گوت: نەكا كارەكە تێكچووبێت و ئێمە لێرەدا بەبێ هەموو شتێك دانیشتووین و لەهیچ و خۆڕایی سەرمان بەدارەوە بكرێت؟ باشتر لە هەموو شتێك ئەوەیە زووتر بڕوم زانیاریی بەحكومەت بدەم ژمارەیەك كەس دەیانەوێت شۆڕش بكەن.

لەبیركردنەوەدا بووم عەریف هات و گوتی:
بەڕێز نەقیب ئەوانەى ڕۆیشتن و نەگەڕانەوە نیشانەى ئەوەیە واباشترە پایەبەرز مایكرۆفۆنەكە بكەیتەوە و بەخەڵك بڵێیت شۆڕش بەرپاكراوە و نابێت هیچ كەسێك بیر لە بەرەنگاربوونەوە بكاتەوە!

وەڵامم دایەوە:
عەریف! ڕاگەیاندنی ئەم قسەیە لە ڕادیۆدا زۆر ئاسانە، بەڵام بیری لێبكەرەوە ئەگەر هاوڕێكانمانیان دەستگیر كردبێت، ڕاگەیاندنی ئەم هەواڵە لە ڕادیۆدا چەندە پێكەنیناوییە.

عەریف ڕازی بوو و گوتی:
ڕاست دەكەن، ئێوە لەسەرحەقن!

گوتم:
باكەمێكی دیكەش ئارام بگرین، ئەگەر هیچ هەواڵێك نەبوو بەجۆرێك پەیوەندیی دەكەن. شتێكی وەها تێنەپەڕی كارەبا بڕا، خێرا ڕامانكردە كۆڵانەكە هیچ جۆرە ڕووناكییەك لەشاردا بەدی نەدەكرا، نە سەیارە و نە ئامرازی گواستنەوە.

بەپێ چوومە ناو باڵەخانەى ناوەندیی شۆڕشەوە. عەقید ئەبولفەتح حان لەوێ بوو، پرسیم:
بەڕێز عەقید چی هەیە؟

وەڵامی دایەوە:
ئەگەر من دەمزانی شۆڕش بەم ئاسانییە هەر ئەوكاتەى ملازم بووم شۆڕشم دەكرد و بەجارێك دەبوومە فەریفی یەكەم!

پرسیم:
ئێستا ئەمشەو چیتان كردووە؟

وەڵامی دایەوە: هەموویانمان دەستگیركرد!

چ كەسانێكتان دەستگیركردن؟
بەرەیەكی دیكەش جگە لە ئێمە دەیانویست ئەمشەو شۆڕش بكەن، پێش ئەوەى دەوڵەت ئاگادار بێتەوە ئێمە تێگەیشتین و هەموویانمان دەستگیركرد. زۆری نەبرد هەواڵیان هێنا لەو شەوەدا چوار گروپی دیكەش ویستوویانە شۆڕش بكەن.

بە عەقیدم گوت:
ئێوە كە كارەكانتان تەواو كردووە ئەى بۆچی بەئێمەتان نەگوت لەڕێگای ڕادیۆوە شتەكە ڕابگەیەنین بەرای گشتیی؟

عەقید وەڵامی دایەوە:
هیچ ئامرازێكمان لەبەردەستدا نەبوو پێتان ڕابگەیەنین.

تەلەفونت نەكرد؟
تەلەفونەكان وەستابوون.

ئێوە نەدەبوو خەتی تەلەفون بپچڕێنن!
ئێمە نەمانپچڕاند، عەسر چەند دڵۆپە بارانێك باریوە و خەتەكانی پچڕاندووە!

باشە، كەسێكتان بەسەیارە ناردبا بۆ گەیاندنی خەبەرەكە.

ئەى نابینی باران باریوە، شەقامەكان چۆن شڵۆقن، لەنێو ئەم قوڕ و لیتەیەدا سەیارە چۆن بڕوات؟

پرسیم:
باشە چی بكەین؟ چۆن خەبەر بە میللەت بدەین ئێمە شۆڕشمان كردووە؟

عەقید شانی جوڵاند و وەڵامی دایەوە:
من چی بزانم، تۆ بەرپرسی پڕوپاگەندەى، بۆ لەمن دەپرسی؟ هەموو كەسێك دەبێت ئیشی خۆى بكات.

گەڕامەوە ستۆدیۆ... بۆ ئەوەى لەڕێگای ڕادیۆوە ئەم خەبەرە خۆشە بە ڕای گشتیی بگەیەنم. لەڕێگا ڕائید خێڕوڵڵام بینی. ئەو بەدبەختە بۆ ئەوەى بتوانێت لەنێو قوڕ و لیتەى كۆڵانەكە بڕوات پۆتینەكانی بەدەستییەوە بوو و بەهانكەهانكەوە دەڕۆیشت.

كە ئێمەى بینی گوتی:
تخوا ببینە كەوتینە چ ڕۆژێكەوە.

پرسیم:
تۆ بەرپرسی كام بەشی؟

بە پێكەنینەوە وەڵامی دایەوە:
من بەرپرسی داگیركردنی بانك بووم، بەڵام كاتێك گەیشتم بینیم سندوقی بانك بەتاڵە و فلسێكی تێدا نییە، بینیم بەكەڵكی چیدێ ئەگەر ئەوێ داگیر بكەم. بۆیە ڕۆیشتم فەرمانگەى عەقارات داگیر بكەم! لەوێش هیچ نەبوو... دەمەوێت بڕۆم نووسینگەى گشتیی بزانم لەوێ چ باسە.

ڕائید بەناڵەناڵەوە ڕۆیشت و منیش بەلایەلایەوە بەرەو وێستگەى ڕادیۆ ڕێگام گرتە بەر. عەریفێك كە بەرپرسی پاراستنی ڕادیۆ بوو، نازانم بەهۆى تەنهاییەوە تاقەتی چووە و یان خەو بردوویەتییەوە بەبێ ئەوەى دەرگاكان دابخات ستۆدیۆی بەجێهێشتبوو و ڕۆیشتبوو. دەزگاكانم داگیرساند و مایكرۆفۆنم بەدەستەوە گرت و بەدەنگی بەرز هاوارمكرد لەكاتێكدا هەوڵمدەدا شادتر و بەلەرەلەرتر بێت، دەستمكرد بەقسەكردن:
"هاونیشتمانیانی بەڕێز! ئەى میللەتی قارەمان! بە هیممەتی كۆمەڵێك لە ئەفسەرانی ئازا و دلێر و خەڵكی ڕۆشنبیری نیشتمانەكەمان وڵات لەدەستی گروپێكی چەتە و تاڵانچی ڕزگاركرا كە سەرچاوەكانی ئێوەیان ئەنفال دەكرد".

بە گوڕوتینێكی زۆرەوە سەرقاڵی هاواركردن و بانگەشەكردن بووم عەقید خێڕوڵا هاتە ژوورەوە و گوتی:
بێ هۆ خۆت هیلاك مەكە، ئەى نابینی باران دەبارێت، دەزگاكان تێكچوون و دەنگ بڵاو نابێتەوە.

ئەى چی بكەین؟ چۆن خەبەرەكە بەخەڵك بگەیەنین كە شۆڕشمان كردووە؟ ناتوانین نامە بۆ تاكە تاكەى هاونیشتمانیانمان بنووسین و بڵێین ئێمە شۆڕشمان كردووە!
عەقید خێڕوڵڵا گوتی:
هێشتا تەلەفون باشترە... سەیركە ئەگەر تەلەفونەكەى تۆ ئیش دەكات بە ڕەفیقان بڵێ ئەوانیدیكەش تەلەفون بكەن.

ژمارەى یەكێك لە ڕەفیقانم لێدا. دەنگێكی خەواڵوو گوتی:
فەرموو.
گوتم: ئێرە كۆمیتەى شۆڕشە!
پرسی:
چی؟ چ كۆمیتەیەك؟
گوتم:
ئێمە شۆڕشمان كرد!
پیاوە خەواڵووەكە وەڵامی دایەوە:
خوا جەزای خێرتان باتەوە. بژین. زۆر دەمێك بوو چاوەڕوانی بیستنی ئەم هەواڵە بووم. بەڕێز ناوت چییە؟
گوتم:
من ملازم ئەبولحیجابم. شۆڕش بەباشی كراوە. تكا دەكەم خەبەرەكە بگەیەنە بە ئەوانیدیكەش!
كابرای خەواڵوو گوتی:
ئەو شوێنە كوێیە؟
ئێرە وێستگەى ڕادیۆیە.
بەڕێز تۆ كێیت؟
كابرای خەواڵوو وەڵامی دایەوە:
من سەرۆكی شارەوانیم. هەر ئێستا دێم حاڵیت دەكەم كودەتا كردن چ چێژێكی هەیە.

بەجۆرێك ڕاچڵەكیم كە تەلەفونەكە لەدەستم كەوت و ئەگەر عەقید خێڕوڵڵا لەوێ نەبووایە دەبوورامەوە و بەر زەوی دەكەوتم!
عەقید خێڕوڵڵا گوتی:
مەسەلە چییە؟
وەڵامم دایەوە: زوو بە با بڕۆین ئێستا دێن دەمانگرن.

ئاخر كێ بوو؟ چی ڕوویدا؟
گوتم: تەلەفون تەشویشی كەوتۆتە سەر. لەبری هاوڕێكەم، تەلەفونم بۆ سەرۆكی شارەوانیی كرد!

عەقید لە بیستنی ئەم بابەتەدا بەئاشكرا پێكانی كەوتنە لەرزین. ژێرباڵی گرتم و ڕۆیشتینە دەرەوە تا بەرەبەیان لەو نزیكانە لەژێر پردێكدا خۆمان حەشاردا.

بەرەبەیان ڕۆیشتینە سەر ئیشەكانمان. زۆری نەبرد سەرۆكی فەرمانگە منی بۆ ژورەكەى بانگكرد و گوتی:
هەواڵێك لە دەزگای زانیارییەوە هاتووە ئەگەر دوێنێ شەو باران نەباریبایە، ژمارەیەك كەس شۆڕشیان دەكرد و دەسەڵاتیان بەدەستەوە دەگرت.

گوتم:
قوربان فەرمان دەربكەن بەزوویی شۆڕشگێڕان بووەستێنین.

سەرۆك وەڵامی دایەوە:
نەخێر... ڕاست نییە... نابێت بەسەر خۆمانیدا بهێنین... بێڵن با شۆڕش بكەن و ئێمە لەم بەڵایانە ڕزگار بكەن. تەنها شتێك هەیە تەیارە ئامادە بكە، پاسپۆرتەكانیش ئامادە بكە، پارەیەكی باشیش بۆ ئەوەى ئەگەر كەسێك شۆڕشی كرد، ئێمە زووتر هەڵبێین.

لەو ڕۆژەوە پێنج ساڵ تێدەپەڕێت. میللەتی باشی ئێمە هێشتا خەبەریان لەوە نییە پێنج ساڵ پێش ئێستا بڕیار بوو ئەم دەوڵەتە هەڵبگەڕێنرێتەوە، حەیف و مخابن باران باری و كارەكەمانی تێكدا.

ئێمە هێشتاش پەشیمان نین، بڕیارمان داوە لە هەلێكی گونجاودا شۆڕش بەرپا بكەین، بەڵام ئەمجارە هەڵەكانی ڕابردوومان دووبارە ناكەینەوە.

یەكەم لە ڕۆژەكانی هاویندا كودەتا دەكەین، دووەم لەپێشەوە هەواڵ بە سەرۆك و بەرپرسە باڵاكان دەگەیەنین زووتر ئامراز و كەرەستەكانی فیرار و ڕاكردنیان ئامادە بكەن.


derwaze web blog

..............................................

کودەتا - عەزیز نەسین
وەرگێڕانی : پێشرەو محمدە

لێرە دانراوە لەبەرواری : ١٩/٧/٢٠١٦

یادگارییم لەگەڵ پشیلە بۆرەکە

دەمەو بەیان بوو لە هاوینێکی ساڵ، وەکو باوە هاوینان گەرمە لەگەڵ ئەوەش دا دەمەو بەیانییەکەی زۆر فێنک و خۆشە خەڵکی پێشتر لە دەرەوە و ناو حەوشە و سەر بانەکان نانی بەیانین دەخوارد لەپاڵ دیوار و ژێر سێبەر
.باش نایەتە بیرم چەند ڕەنگە زیاتر لە  دوازدە پازدە ساڵێک لەمەوبەر بوو
لە بەروارێکی وەکو ئەوەی پێشتر باسم کرد، لە ناو حەوشە دانیشتبووین کەشێکی فێنک و خۆشی هەبوو
سەرقاڵی خواردنی نانی بەیانی بووین لەگەڵ داپیر و پوورم
لە پڕ لە سەربانەوە و لە ستارەکەوە پشیلەیەک کەوتە خوارەوە بەر شان و ملی من و پوورم کەوت
خواردن و کاسە و شتەکانیش بە جارێک تێکەڵ یەکتر بوون لە چەند چرکەیەکدا هەموو شتێک گۆڕا
بەڕاستی زۆر سەیر بوو وەکو زانراوە پشیلە زانایە لە سەرکەوتن و ڕۆیشتن بە سەر دیوارەکان
نازانم بۆ ئەو جارە لە شانسی ئێمە کەوتە خوارەوە
پشیلە بۆرە لەگەڵ کەوتە خوارەوەی و بەرکەوتنی لەگەڵ ئێمە ئیتر بەجارێک لەبەرچاو وون بوو

کە شتەکان تێکەڵ بووبوون بیرمە گیانم ببو بە ماستەوە
چووین دەست و دەم و چاومان بشۆین، شتێکی سەیرتر ڕوویدا
لەو دەمە بەیانیە بەڕاستی شتی سەیر ڕوویدا
لە ژێر بەرمیلی ئاوەکەوە جرجێک دەرکەوت، جا ئەمەش بووە باسێکی تر بۆمان
لە ژێر بەرمیلە ئاوەکە و ئەو بەرمیلە نەوتە کەمێک لەو لاترەوە بوو
یاری چاوشارکێنی لەگەڵ دەکردین، تا دواجار کوشتمان بە یارمەتی چەند منداڵیکی تری کۆڵانەکە

ئەمەش بەسەرهاتی من و پشیلە، وە جرجە بۆرەش کە بە لەناوچوونی ئەو شتەکە کۆتایی هات
ئەوکات ڕەنگە تەمەنم دە دوازدە ساڵێک بووبێت

ئەوسا وامان دانا کە پشیلەکە، پشیلەی ماڵە مەسیحییەکەی پشتەوە بوو کە پشیلەیان هەبوو
تۆ بڵێی ئەو پشیلەیە ئێستا مابێت... کەس نازانێت



................................................
ئێستا کە ئەم یادگارییەم نووسیوە
٥/٧/٢٠١٦
سۆران عبدالرحمن


derwaze web blog


پرتەوبۆڵەی من

زیاتر »

چیڕۆکی سەرکەوتن

زیاتر »

تەکنەلۆژیا

زیاتر »

دەستپێشخەری کار

زیاتر »

کار و کارامەیی

زیاتر »

گەشەپێدانی خود

زیاتر »